Kullandıkları İşletim sistemini kapatırken tüm kullanıcıların dikkatini çekmiştir, "kapat" ve "yeniden başlat" dışında sisteminizi alternatif kapatma seçeneklerinin bulunduğunu. Aslında çoğu kişi de az çok biliyor bu kapatma seçeneklerinin işlevlerini. Bir süre önce Hazırda Beklet özelliğinin özellikle Vista ve Windows 7 gibi yeni nesil işletim sistemlerimizde nasıl devredışı bırakılabileceğini ve aktif hale getirilebileceğini aktarmıştık. Bu yazımızda ise Beklemede, Hazırda Beklet, Uyku, Karma Uyku gibi sistemlerimizi alternatif kapatma seçeneklerini bir miktar detaylandırmak kaydıyla sizleri aydınlatmaya çalışacağız.
Bilindiği üzere enerji çağımızın en değerli kaynaklarından biri. Neredeyse tüm üreticiler çevreye daha az etki eden, daha az enerji tüketen ürünler sunarak küresel ısınmaya karşı yapılan savaşa katkıda bulunmaya gayret ediyorlar. Hal böyle olunca, bilişim firmalarının da bu konuda birşeyler yapması kaçınılmaz. Ekran kartlarımız, işlemcilerimiz, anakartlarımız çeşitli yazılımsal ve donanımsal desteklerle güç sarfiyatını azaltmaya yönelik özelliklerle donaltılıyorlar (Asus EPU-6 Engine, Intel SpeedStep vb…). Bu durumda işletim sistemlerimize düşen görev ise donanımlarımızın sağladıkları bu avantajlara platform desteği sunmak ve temel düzeyde donanımların güç tasarruf özelliklerinin yönetimi oluyor. Yenilenen işletim sistemleriyle hep daha estetik ve başarılı kullanıcı deneyimleri sunmaya gayret eden Microsoft da Windows 7 ve Vista'da sunduğu gelişmiş güç seçenekleriyle kullanıcıların beğenisini kazanmış durumda. Piyasaya sürülen bu son iki işletim sistemiyle farklı güç planları ayarlayabilir ve bu planlar üzerinde detaylı birçok ayar yapabilirsiniz. Bu girişin ardından ACPI ve APM gibi teknolojileri açıklayarak yazımıza başlamış bulunalım.
APM (Advanced Power Management): Türkçesi gelişmiş güç yönetimi olan Intel-Microsoft ortak yapımı bu standart sayesinde APM sürücüsü üzerinden işletim sistemi ile BIOS'un haberleşmesi sağlanır ve işlemci saat hızı düşümü, sistemi askıya almak gibi güç yönetimine yönelik çeşitli işlemler gerçekleştirilebilir. Microsoft APM desteğini Windows Vista ile kesmiştir.
ACPI (Advanced Configuration and Power Interface): APM standardının valefi olan Türkçesiyle "Gelişmiş Yapılandırma ve Güç Arayüzü" yine Microsoft ve Intel'in bu sefer Toshiba'yla ortak çalışmaları sonucu 1996 yılında oluşturulmuştur ve Windows 98'den Windows 7'ye tüm Microsoft işletim sistemlerinde kullanılmıştır. Yazımızda anlatacağımız alternatif sistem kapatma çözümleri ACPI standardını kullanmaktadır ve bilgisayarların çeşitli güç durumları bazı ACPI terimleriyle belirtilmektedir. Kısaca bunlaran bahsedecek olursak:
- G0 – Standart çalışma halidir.
- G1 – Bilgisayarın birçok donanımına giden gücün kesildiği uyku durumudur ve dört alt grubu vardır.
S1 – İşlemcinin komut setlerini işlemeyi bıraktığı durumdur. İşlemci ve RAM'e güç sağlanmaya devam edilir. Kullanımda olan diğer aygıtlara da güç sağlanmaya devam edilirken kullanımda olmayanlara sağlanan gerilim kesilir. G0 durumundan daha az güç harcamasına karşın diğer uyku modlarından daha fazla güç tüketir.
S2 – İşlemcinin kapatıldığı, bu sebeple de önbellekteki ve işlem halindeki verinin kaybolduğu durumdur. Güç tasarrufu S1 durumundan fazla iken S3 durumundan azdır.
S3 – İşletim sistemlerimizde güncel olarak kullanılan Bekleme (XP) ve Uyku (Vista, Win7) durumlarının ACPI'deki karşılığıdır. Bellekler dışındaki çoğu donanım tamamen kapatılır. Anakart üzerindeki birçok yonga da kapatılır (ağ-ses yongası gibi ekstra özellikler sağlayan yongalar). Buna karşın bilgisayarın klavye-fare gibi çevresel birimlerden uyanabilmesi için güney köprüsü ve PS2 portları vb… aktif durumdadır. Sistemin enerji tüketimi oldukça azdır.
S4 – İşletim sistemlerimizin desteklediği Hazırda Beklet halinin ACPI'deki karşılığıdır. Bellekte bulunan içerik herhangi bir NVRAM'e (sistemlerimizde hard disklerimiz oluyor bu genellikle) kaydedilir ve sistem tümüyle kapatılır. Böylece herhangi bir veri kaybı yaşanmaz. Güç sarfiyatı sıfırdır (güç düğmesi vb… sistemi açma birimlerine sağlanan kontrol akımı hala söz konusudur, fakat bu akım sistem tümüyle kapatılarak sonlandırıldığında da mevcuttur).
- G2 – Sistemin tamamen kapatıldığı fakat ağdan (wake on lan) ya da klavye – fare gibi çevresel birimlerden başlatılabildiği haldir.
- G3 – Diğer bir adı da mekanik kapatmadır. Bilgisayar tamamen kapatılmıştır ve güç kablosu çıkarılabilir. Tek güç sarfiyatı BIOS pili tarafından gerçekleştirilmektedir.
powercfg /ayazabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken nokta bilgisayarınızda kullandığınız kimi donanımlar ya da varsayılan bazı sürücüler sisteminizin bazı oturum sonlandırma durumlarının desteklenmemesine sebebiyet verebilir.
Bu bilgilerden sonra işletim sistemlerimizin sundukları güç tasarruf seçeneklerini inceleyebiliriz:
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder